|
|
๑
|
| |
lockout tagout safety and permit to work system |
วิศวกรรมความปลอดภัยล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์และการจัดทำระบบล็อคเอาท์ ในสถานประกอบกิจการ | | ตอนที่หนึ่ง ความเข้าใจเกี่ยวกับการตัดแยกพลังงานและการล็อคเอาท์ระบบ | | งานเขียน เรียบเรียงและนำเสนอ : รณรงค์ แสงตะเกียง | facebook : รณรงค์ แสงตะเกียง | | บริษัท เอเซีย แสงตะเกียง จำกัด (ASSA) | อบรม สัมมนา งานที่ปรึกษาจัดทำระบบ & ระเบียบปฏิบัติงาน | e-mail : sangtakieng@gmail.com mobile 093 7719222 |
สารบัญเรื่องที่จะนำเสนอ | | - ตอนที่หนึ่ง ความเข้าใจการตัดแยกพลังงาน ล็อคเอาท์ระบบ : นำเสนอด้านล่าง
- ตอนที่สอง อุปกรณ์ปิดกั้นพื้นที่ แท๊ก และอุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน : คลิ๊กตรงนี้
- ตอนที่สาม ขั้นตอนการตัดแยกพลังงานและทำล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์ : คลิ๊กตรงนี้
- ตอนที่สี่ การตัดแยกระบบและขออนุญาตทำงาน : คลิ๊กตรงนี้
- ตอนที่ห้า วิธีจัดทำคู่มือคำแนะนำ (WI) แนบใบขออนุญาตทำงาน : คลิ๊กตรงนี้
- ตอนที่หก มาตรการควบคุมอุบัติเหตุในงานปฏิบัติการ : คลิ๊กตรงนี้
- ตอนที่เจ็ด การจัดทำระบบล็อคเอาท์ฯ ในสถานประกอบกิจการ : คลิ๊กตรงนี้
| |
ความเข้าใจทั่วไปเกี่ยวกับการตัดแยกพลังงานและล็อคเอาท์ระบบ |
แม้เครื่องจักรโรงงานจะถูกออกแบบควบรวมไว้แล้วกับเทคโนโลยีและโปรแกรมควบคุมสมัยใหม่ ซึ่งเกิดขึ้นแล้วก่อนหน้านี้
ทว่าอุตสาหกรรมของประเทศไทยและภาคพื้นรอบ-รอบประเทศไทย
เพิ่งจะรับรู้เอาจริงเอาจังประมาณปี ๒๕๒๙
ทั้งนี้อาจมองสะท้อนจากโครงการพัฒนาอุตสาหกรรมชายฝั่งทะเลตะวันออกก็เป็นได้ (eastern
seaboard : แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ฉบับที่ ๕ ช่วงปี ๒๕๒๕-๒๕๒๙) เครื่องมือ
เครื่องมือกลและเครื่องจักรอุตสาหกรรม มากจำนวนนับ จากหลายผู้ผลิตยักษ์ใหญ่
ทั้งจากโลกตะวันออกเองและจากอีกฟากฝั่งซึ่งเป็นผู้นำเกือบทุกด้านมาแต่ครั้งหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
ก็ถูกส่งเข้ามาร่วมด้วย มีคำอธิบายและเหตุผลมากมายที่หลายภาคส่วนต้องทำตามกระแสอย่างนั้น
การปรับตัวเพื่อการดำรงอยู่ของธุรกิจ การแข็งขันเพื่อนำทรัพยากรมาแปรรูป
การฉกฉวยโอกาสของระบบทุนนิยม ฯลฯ
เหล่านี้ทำให้หลากเรื่องหลายราวทั้งด้านบวกและด้านลบ เกิดขึ้นปนเคล้า
และเราเองก็ตกอยู่ในกระแสนั่นเช่นกัน
|
|
ขอขอบคุณอย่างสูง : ภาพจาก kingosafety.com |
การแข่งขันเพื่อนำตนเองสู่ความเป็นเป็นเสือลำดับต้นๆ
ทางเศรษฐกิจ ดูเหมือนเราจะอยู่บนความขาดเกินและไม่พร้อมอีกหลายด้าน
บางเรื่องก็อาจจะไม่เท่าทันกับเทคโนโลยีสูงๆ หากพิจารณาในรายละเอียด
พบว่าอุบัติเหตุหลายครั้งเป็นภาวะที่ไม่ได้คาดคิด คิดไม่ถึงหรือบางทีก็เกือบอยู่นอกเหนือการควบคุม
(uncontrollable
cause) เสียด้วยซ้ำ การบาดเจ็บจากการทำงาน
การบาดเจ็บที่ต้องบำบัดทางการแพทย์ การบาดเจ็บถึงขั้นหยุดงาน
บุคคลหรือกลุ่มบุคคลเสียชีวิตหรือวินาศภัยร้ายแรงจึงเกิดขึ้น
หนึ่งในนั้นเป็นอุบัติเหตุที่มาจากการตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ ซึ่งเป็นเรื่องที่ปนรวมอยู่ด้วย, บทความสั้น
energy
isolation and lockout ฉบับนี้จึงอยากมีส่วนร่วมและตั้งใจจะนำเสนอเรื่องนี้เป็นลำดับขั้น
ด้วยภาษาง่ายๆ ให้ได้รับรู้ว่าต้องทำอย่างไร (how
to do not what to do) ต้องควบคุมอันตรายอย่างไร จึงจะเรียกว่าเท่าทันและส่งถึงผลขั้นปลายให้อุบัติเหตุลดลงหรือเป็นศูนย์ ลำดับนี้จะนำเสนอในหัวข้อดังต่อไปนี้
|
- พลังงานที่ทำให้เกิดอันตราย และต้องตัดแยกระบบก่อนเข้าไปทำงาน
- กุญแจสี อุปกรณ์ช่วยล็อค อุปกรณ์ปิดกั้นควบคุมพื้นที่ปฏิบัติงานและอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกับอุปกรณ์ปิดกั้นควบคุมพื้นที่ปฏิบัติงาน
- เครื่องมือ เครื่องมือกล เครื่องจักร สภาพแวดล้อมการทำงานและพลังงานที่ต้องตัดแยกระบบ
- ขั้นตอน วิธีตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบโดยวิธีล็อค-เอาท์ที่กลไก (full energy isolation)
- การบริหารจัดการ ด้านความปลอดภัยและอาชีวอนามัยให้ระบบ lockout tagout safety สามารถปฏิบัติได้จริง
|
พลังงานที่ทำให้เกิดอันตราย ต้องตัดแยกและล็อคเอาท์ ก่อนเข้าไปทำงาน |
ดังกล่าวนำข้างต้น
พลังงานจากเครื่องมือ เครื่องจักรอุตสาหกรรมมีหลายชนิด
หากพลังงานเหล่านั้นไม่ถูกตัดแยกก่อนเข้าไปทำงาน
ก็อาจส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุและมีผลกระทบตามมา
พลังงานที่ป้อนและนำออกจากเครื่องจักรมีหลายรูปแบบ ตัวอย่างเช่น
| | - พลังงานจากเครื่องจักรเคลื่อนที่
- พลังงานไฟฟ้า electrical power
- พลังงานจากระบบอากาศอัด pneumatics
- พลังงานจากระบบไฮดรอลิกส์ hydraulics
- พลังงานจากของที่วางสูงจากพื้นตกใส่ gravity or storage energy
- พลังงานจากเคมี chemicals
- พลังงานจากความร้อน heat, thermal
- พลังงานที่เกิดจากความดันภายในภาชนะปิด high pressure ฯลฯ เป็นต้น
|
ประเด็นตัวอย่าง
พลังงานที่เกิดจากของวางสูงจากพื้นตกใส่
(storage
energy) : ในงานปฏิบัติการ
เราอาจพบในหลายรูปแบบเช่น ชิ้นส่วนเครื่องจักรที่ถูกถอดออกในงานซ่อมบำรุง
ก่อนถอดออกชิ้นส่วนเหล่านั้นถูกยึดติดอยู่กับเฟรมที่แข็งแรง
หลังถอดออกจะอยู่ในภาวะชิ้นงานอิสระ (loose
material or loose part) ที่วางสูงจากพื้น
หากตกโดนคนด้านล่างก็จะได้รับบาดเจ็บ ฯลฯ เพื่อทบทวนความเข้าใจและตอบคำถามว่า
ของที่วางสูงจากพื้นมีพลังงานได้อย่างไร
ขอให้พิจารณาภาพและคำอธิบายประกอบภาพดังต่อไปนี้
| |
|
จะเห็นได้ว่าชิ้นงานซึ่งวางอิสระบนที่สูงจะสะสมพลังงานศักย์เอาไว้ เมื่อชิ้นงานตกลงด้านล่าง จะพบว่า พลังงานศักย์+พลังจลน์จากการเคลื่อนที่
ซึ่งรวมเป็น =
พลังงานกล
(potential
energy+kinetic
= mechanical energy)
ซึ่งพลังงานกลนี่เอง ที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุ ของเสียหาย คนบาดเจ็บหรือตาย
|
กุญแจสี อุปกรณ์ช่วยล็อค ป้ายทะเบียนและอุปกรณ์ปิดกั้นควบคุมพื้นที่ | |
เพื่อให้เข้าใจได้ง่ายและนำความเข้าใจไปใช้งานได้จริง
จะแบ่งอุปกรณ์ล็อคเอาท์ ตัดแยกพลังงานและอุปกรณ์ปิดกั้น
ควบคุมอันตรายออกเป็น ๓ กลุ่มดังนี้
|
- กุญแจสี Padlock
- อุปกรณ์ช่วยล็อค lockout accessories or locking devices
- อุปกรณ์ควบคุมพื้นที่ปฏิบัติงาน soft-hard barricade and safety sign
| |
กุญแจสี Padlock สำหรับล็อคเอาท์อุปกรณ์ทำงาน |
กุญแจสี
padlock
สำหรับล็อคเอาท์อุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน
แบ่งออกเป็นสองกลุ่มคือ keyed alike ซึ่งหมายถึงกุญแจสีประเภทกลุ่ม
มีหลายแม่กุญแจ ใช้ลูกกุญแจเพียงลูกเดียวไขได้ทั้งกลุ่ม
ไขข้ามกลุ่มไม่ได้, ส่วน key
difference หมายถึงกุญแจสีประเภทเดี่ยว
มีหนึ่งแม่กุญแจและหนึ่งลูกกุญแจเท่านั้น
ทั้งกุญแจสีประเภทกลุ่มและกุญแจสีประเภทเดี่ยวให้ประยุกต์ใช้งานดังนี้
| | บันทึกเพิ่มเติม : เพื่อให้เข้าใจเป็นลำดับขั้น จะแนะนำให้รู้จักประเภทและการประยุกต์ใช้กุญแจสีก่อน เป็นลำดับต้น สำหรับวิธีและขั้นตอนในการใช้จะอธิบายในลำดับถัดไป |
|
อุปกรณ์ช่วยล็อค | | อันเนื่องมาจาก อันเนื่องมาจากข้อกำหนดเกี่ยวกับการสร้างกุญแจสีและการออกแบบระบบ
energy
lockout กล่าวคือ
(๑)
ไม่สามารถที่จะสร้างกุญแจสีหลากหลายรูปแบบ
เพื่อให้ใช้ได้กับเบรกเกอร์ทางไฟฟ้า วาล์วทางกลหรือหน้าแปลนปิดท่อ (piping
blind flange) ทุกชนิด ทุกขนาดได้ หรือ (๒)
สร้างได้แต่ไม่คุ้มทุนหรือใช้งานยากลำบาก
จึงเป็นเหตุผลทางด้านวิศวกรรมความปลอดภัยที่จะออกแบบและสร้างอุปกรณ์ช่วยล็อคเป็นสองกลุ่มใหญ่คือ | | - อุปกรณ์ช่วยล็อคทางกล เช่นล็อควาล์ว, ล็อค blind flang, ล็อคอุปกรณ์หรือชิ้นส่วนที่อยู่สูงจากพื้นไม่ให้ตกลงด้านล่าง, ล็อคฝาแมนโฮล์ลของถัง ไม่ให้ปิดขณะซ่อมบำรุงหรือขณะทำงานภายในถัง ฯลฯ เป็นต้น
- อุปกรณ์ช่วยล็อคทางไฟฟ้า ซึ่งจะใช้ล็อคเบรกเกอร์ขนาดต่างๆ
|
| |
ตัวอย่าง แบบฟอร์มที่เกี่ยวข้องกับ Lockout Tagout and Permit to Work (บางแบบฟอร์มถูกลบออกจากระบบเพื่อพัฒนา) | | - ใบขออนุญาตเข้าทำงาน (Permit to Work Form) : คลิ๊กตรงนี้
- ใบขออนุญาตเข้าทำงาน Construction Site : คลิ๊กตรงนี้
- แบบฟอร์มคู่มือคำแนะนำแบบใช้งานชั่วคราว : คลิ๊กตรงนี้
- แบบฟอร์มชี้บ่งอันตราย ใช้ร่วมกับ WI แบบใช้งานชั่วคราว : คลิ๊กตรงนี้
- ใบรายการตัดแยกระบบ (Equipment Lockout List) : คลิ๊กตรงนี้
- ใบส่งกะการขออนุญาตเข้าทำงาน (PTW Hand Over Form) : คลิ๊กตรงนี้
- แบบฟอร์มคู่มือคำแนะนำมาตรฐาน WI Standard Template : คลิ๊กตรงนี้
- ใบรายงานความผิดปกติเครื่องจักรและเครื่องมือ : คลิ๊กตรงนี้
| |
งานฝึกอบรม แปลเอกสารเซฟตี้ ที่ปรึกษาจัดทำระบบ lockout tagout : บริษัท เอเซีย แสงตะเกียง จำกัด (ASSA) Tel 093 7719222 E-mail : sangtakieng@gmail.com | |
กลับหน้าแรก : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สอง อุปกรณ์ปิดกั้นพื้นที่ แท๊ก และอุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สาม ขั้นตอนการตัดแยกพลังงานและทำล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์ : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สี่ การตัดแยกระบบและขออนุญาตเข้าทำงาน : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่ห้า วิธีจัดทำคู่มือคำแนะนำ (WI) แนบใบขออนุญาตเข้าทำงาน : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่หก มาตรการควบคุมอุบัติเหตุในงานปฏิบัติการ : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่เจ็ด การจัดทำระบบล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์ในสถานประกอบกิจการ : คลิ๊กตรงนี้ | ไปยังเมนู หลักสูตรที่ฝึกอบรมและสัมมนา คลิ๊กตรงนี้ | |
|
|
|
VISIT |
สถิติวันนี้ |
140 คน |
สถิติเมื่อวาน |
104 คน |
สถิติเดือนนี้ สถิติปีนี้ สถิติทั้งหมด |
1051 คน 53197 คน 935249 คน |
เริ่มเมื่อ 2012-10-14 |
| |
| | |