|
|
๕
|
| | lockout tagout safety and permit to work system | วิศวกรรมความปลอดภัยล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์และการจัดทำระบบล็อคเอาท์ ในสถานประกอบกิจการ | | | ตอนที่ห้า วิธีจัดทำคู่มือคำแนะนำ แนบใบขออนุญาตเข้าทำงาน | | งานเขียน เรียบเรียงและนำเสนอ : รณรงค์ แสงตะเกียง | facebook : รณรงค์ แสงตะเกียง | | บริษัท เอเซีย แสงตะเกียง จำกัด (ASSA) | อบรม สัมมนา งานที่ปรึกษาจัดทำระบบ & ระเบียบปฏิบัติงาน | e-mail : sangtakieng@gmail.com mobile 093 7719222 |
วิธีจัดทำเอกสารคู่มือคำแนะนำ Work Instruction | | ย้อนเชื่อมโยงถึงเอกสารแนบในขั้นตอนที่สองของใบขออนุญาตเข้าทำงาน
ซึ่งต้องมีเอกสารแนบสองส่วน คือ (1)
คู่มือคำแนะนำและ
(2)
ใบรายการตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ
วิธีเตรียมคู่มือคำแนะนำยังไม่ได้กล่าวถึง จึงจะอธิบายลงรายละเอียด ในลำดับนี้ |
ปรับฐานความเข้าใจก่อนเตรียมเอกสารคู่มือคำแนะนำ | | ปรับฐานความเข้าใจลำดับที่หนึ่ง :
ศาสตร์วิชาที่นำมา
ใช้ | ศาสตร์พื้นฐานที่นำมาประยุกต์ใช้และสร้างเป็นคู่มือคำแนะนำคือวิชาสุขศาสตร์อุตสาหกรรม
(industrial
hygiene : recognize, evaluate, control measure) ซึ่งนำมาใช้ร่วมกับการชี้บ่งและระบุอันตราย
การชี้บ่งและชี้บ่งอันตรายมีเครื่องมือหลายชนิด ตัวอย่างเช่น | | - Check list
- What if Analysis
- HAZOP hazard and operability studies
- FTA fault tree analysis
- FMEA failure modes and effects analysis
- ETA even tree analysis
- PTA pre task analysis
- PA problem analysis
- PPA potential problem analysis
- JSA job safety analysis
- JSEA job safety and environmental analysis
- JHA job hazard analysis
- JTAP job task analysis and procedure
- Fish bone diagram
- MORT management oversight and risk tree
- Causes and
effect-bow tie
- มอก.18004
หรือ M3E
|
เครื่องมือหลายตัวมีลักษณะคล้ายกัน
การนำมาประยุกต์ใช้เพื่อเตรียมเอกสารคู่มือคำแนะนำจึงขึ้นอยู่กับความถนัด
วัฒนธรรมองค์กรหรือความเหมาะสมของกระบวนการทำงาน ตัวอย่างเช่น HAZOP
hazard and operability studies จะเหมาะสมกับกระบวนการที่เป็นท่อ ถัง ปั้ม
ฯลฯ เป็นต้น | การประยุกต์ใช้กับงาน
lockout
tagout and permit to work จะเลือกแนะนำเฉพาะบางเครื่องมือเท่าที่จำเป็น, ณ ลำดับนี้จะเน้นการกล่าวถึง job safety analysis เป็นอันดับต้น
และจะแนะนำเทคนิค check list และเครื่องมืออื่นเป็นลำดับถัดไป |
ปรับฐานความเข้าใจลำดับที่สอง :
อันตรายที่แฝงอยู่ในกระบวนการทำงาน | เพื่อให้นำศาสตร์วิชาไปสู่การจัดทำเอกคู่มือคำแนะนำ
การให้ความหมายของอันตรายทั้ง 4 กลุ่มที่แฝงอยู่ในกระบวนการทำงาน ในเอกสารฉบับนี้
จะกล่าวในลักษณะประยุกต์ใช้หรือกล่าวถึงในแง่ทฤษฎีเชิงปฏิบัติการเท่านั้น |
- อันตรายทางด้านกายภาพ (P-physical
hazards) หมายถึงอันตรายที่อยู่ในลักษณะ
สั่นสะเทือน บาด ตัด หนีบ ทิ่มแทง ฝุ่นควัน ร้อนหนาว รังสี
ของตกใส่หรืออื่นใดที่มีลักษณะคล้ายกัน
- อันตรายทางด้านเคมีและวัตถุอันตราย (C-chemical
and hazardous substance) เคมีและวัตถุอันตรายอาจอยู่ในสถานะของแข็ง
ของเหลวหรือก๊าซ ดังนั้นจึงเข้าสู่ร่างกายได้สามทางคือ
| - สูดดม (inhalation)
- ปนเปื้อนในอาหารหรือน้ำและกลืนกินเข้าไป (ingestion)
- ซึมผ่านผิวหนัง (skin)
| - อันตรายทางด้านชีวภาพ (B-biological
hazards) สารทางชีวภาพมีประมาณ 200 ชนิดเช่น จุลินทรีย์ สารที่ทำให้เกิดการแพ้ สารพิษ เชื้อโรคหรือการติดเชื้อ ฯลฯ /บันทึกเพิ่มเติม :
กรณีเป็นงานปฏิบัติการทั่วๆ
ไป อาจเข้าใจหยาบๆ ดังกล่าวข้างต้นก็อาจเพียงพอ
แต่หากเกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับยารักษาโรค อาหาร เครื่องดื่ม
ที่ทำตามระบบคุณภาพ GMP, HACCP ต้องศึกษาอันตรายด้านนี้โดยละเอียด
- อันตรายทางด้านเออร์กอนโอมิกส์ (การยศาสตร์หรือจิตวิทยาสังคม=ergonomics hazards) หมายถึงอันตรายที่เกิดจาก 3
สาเหตุและส่งผลกระทบต่อระบบกระดูกและกล้ามเนื้อโครงร่าง :
สาเหตุที่ทำให้เกิดอันตราย
| - การเคลื่อนที่แบบเดิมซ้ำๆ
มากครั้ง
- ยกของหนักเกินกำลัง
- ทำงานด้วยท่าทางฝืนธรรมชาติ
|
ปรับฐานความเข้าใจลำดับที่สาม :
ชื่อเรียกเอกสารคู่มือคำแนะนำ | เนื่องจากการจัดทำคู่มือคำแนะนำ
เป็นการนำศาสตร์วิชามาประยุกต์ใช้
วัฒนธรรมการเรียกชื่อในภาคภาษาอังกฤษอาจแตกต่างกันออกไป
และด้วยเหตุดังกล่าวนี้
ส่งผลโดยตรงให้ผู้ที่ศึกษาแบบไม่สมดุลระหว่างภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติเกิดความสับสนและเข้าใจเบี่ยงเบนไปจากความเป็นจริง
คู่มือคำแนะนำอาจเรียกชื่ออย่างหนึ่งอย่างใดก็ได้ ตัวอย่างเช่น | | - WI-work instruction
- MMS-work method
statement
- SWS-safety work
method statement
- WS-work standard
- SWS-safety work
standard
- SOP-standard operating
procedure
- SSOP-safety standard
operating procedure
- SJP-standard job
procedure
- SSJP-safety standard job procedure etc.
|
แนวคิดเพื่อจัดทำเอกสารคู่มือคำแนะนำ | | เอกสารคู่มือคำแนะนำประกอบด้วย ๓ ส่วน
ส่วนแรกเป็นขั้นตอนการทำงาน ส่วนที่สองคือการชี้บ่งและระบุอันตราย
หากขั้นตอนใดชี้บ่งและระบุอันตรายได้ ให้นำไปควบคุมอันตราย
ซึ่งการควบคุมอันตรายถือว่าเป็นส่วนที่สาม
ต้องไม่ลืมว่าพื้นฐานของเอกสารคู่มือคำแนะนำ ประกอบด้วยสามส่วน |
- ขั้นตอนงาน (work
steps or work statements)
- ชี้บ่งและระบุอันตราย (hazard
identified)
- กำหนดมาตรการป้องกัน
ควบคุมอันตรายเฉพาะขั้นตอนที่ชี้บ่งและระบุอันตรายได้ (control
measure)
| |
ลำดับที่หนึ่ง
: เขียนขั้นตอนงาน
work steps or work statements | | การเตรียมการเพื่อเขียนขั้นตอนงาน
เริ่มจากทำความเข้าใจขอบเขตของงานและทำสำรวจพื้นที่
หลังจากนั้นจึงเริ่มกำหนดขั้นตอนงาน
โดยเริ่มจากกำหนดขั้นตอนหลักและนำขั้นตอนหลักมาแจกแจงเป็นขั้นตอนย่อยๆ บันทึกเพิ่มเติม :
ขั้นตอนหลักคือขั้นตอนที่บอกลำดับการทำงานแบบกว้างๆ
ไม่อธิบายลงรายละเอียด
ส่วนขั้นตอนย่อยคือการนำขั้นตอนหลักมาแจกแจงลงรายละเอียดเป็นภาษากริยาว่าให้ทำอย่างไร
เช่นถอดออก ประกอบ ขั้นกวด ตรวจสอบ ฯลฯ เป็นต้น |
กรณีศึกษาอย่าง่าย
เกี่ยวกับการเขียนขั้นตอนปฏิบัติงาน แผนภาพเป็นระบบส่งน้ำดิบเข้าสายการผลิต :
ความบกพร่องคือปะเก็นของวาล์วด้านจ่ายรั่ว
มีคำสั่งงานเปลี่ยนปะเก็น | |
|
หลังจากทำสำรวจภาคสนามและยืนยันเปลี่ยนปะเก็นของวาล์วด้านจ่าย
(discharging
valve) จึงกำหนดการปฏิบัติงานออกเป็น
๔ ขั้นตอนหลัก ดังนี้ | | - การเตรียมการ ตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ
- ถอดวาล์วด้านจ่ายเพื่อเปลี่ยนปะเก็น
- เปลี่ยนปะเก็นและประกอบชิ้นส่วนของปั๊มที่ถอดออก กลับเช่นเดิม
- ทดลอง ทดสอบเดินเครื่อง
|
จะเห็นได้ว่าขั้นตอนหลัก
มีเจตนารมณ์เพียงบอกลำดับปฏิบัติเป็นกลุ่มงานเท่านั้น
ส่วนรายละเอียดว่าให้ทำอย่างไรก่อนหลังยังไม่มี จึงนำไปสนับสนุนการทำงานไม่ได้
ดังนั้นจึงต้องนำแต่ละขั้นตอนหลักไปแจกแจงเป็นขั้นตอนย่อยๆ | | 1. การเตรียมการ ตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ
| 1.1 ตัดแยกพลังงานและล็อค-เอาท์ระบบ 1.2 ปิดกั้นควบคุมพื้นที่ปฏิบัติงาน โดยพิจารณาใช้สายแถบกั้นอันตราย (ขาว-แดง), รั้วแข็ง ไฟวับวาบหรือสัญลักษณ์ความปลอดภัยอื่นๆ ตามสภาพแวดล้อมการทำงาน 1.3 เตรียมอุปกรณ์ อะไหล่สำรอง วัสดุที่ต้องใช้ เครื่องมือช่าง ฯลฯ 1.(n) .............................................................................
|
ลำดับที่สอง
: ชี้บ่งและระบุอันตราย
hazards identified | | ลำดับทีสอง
ให้นำทุกขั้นตอนย่อยมาชี้บ่งและระบุอันตราย โดยชี้บ่งอันตรายให้ครอบคลุมทั้ง ๔
กลุ่ม,
ตัวอย่างเช่นนำขั้นตอนที่
๒.๑
มาชี้บ่งอันตราย ก็ให้ดูว่าในขั้นตอนนี้มีอันตรายทางกายภาพ เคมี
ชีวภาพและเออร์กอนโอมิกส์หรือไม่ สมมุติว่ามีอันตรายทางด้านกายภาพ
ก็ต้องระบุว่าเป็นอันตรายลักษณะใด สั่นสะเทือน หรือบาด หรือตัด หนีบ ทิ่มแทง
ฝุ่นควัน ร้อนหนาว กระแทกชน ฯลฯ ต้องระบุว่ามีอันตรายลักษณะใด
การชี้บ่งและระบุอันตรายนั้น
ต้องทำเป็นลำดับขั้นและต้องครอบคลุมอันตรายทุกกลุ่มทั้งอันตรายทางด้านกายภาพ เคมี
ชีวภาพและเออร์กอนโอมิกส์ เพื่อให้เข้าใจโดยง่าย
จึงสรุปขั้นตอนการชี้บ่งและระบุอันตรายดังนี้ | | - นำขั้นตอนย่อยตั้งแต่ขั้นตอนย่อยแรก
กระทั่งถึงขั้นตอนสุดย่อยข้อสุดท้าย มาชี้บ่งและระบุอันตราย
- ข้อใดชี้บ่งและระบุอันตรายไม่ได้ ก็ไม่ต้องกำหนดมาตรการควบคุม
- หากข้อใดมีอันตรายหลายอย่าง
ก็ต้องระบุให้ครบและต้องกำหนดมาตรการควบคุมอันตรายทั้งหมด
- ทบทวนความถูกต้องซ้ำ
|
ลำดับที่สาม
: กำหนดมาตรการควบคุมอันตราย
control measure | | มาตรการควบคุมอันตรายตามทฤษฏีคือ
ควบคุมที่แหล่งกำเนิด ความคุมที่ทางผ่านและควบคุมที่ตัวคนทำงาน (source,
patch and receiver) ณ ที่นี้ไม่ได้บอกว่าผิด
แต่นำมาใช้งานยากเนื่องจากขอบเขตกว้างเกินไป
ในแง่ประยุกต์ใช้จึงแนะนำให้เลือกวิธีควบคุมอันตรายเป็นลำดับขั้น (hierarchy
of control) จะง่ายกว่าและควบคุมอุบัติเหตุได้มีประสิทธิภาพสูงกว่า |
การควบคุมอุบัติเหตุเป็นลำดับขั้น hierarchy
of control : จะอธิบายลงรายละเอียดในหัวข้อถัดไป (หัวข้อ มาตรการควบคุมอุบัติเหตุในงานปฏิบัติการ) | - แยกงานออกจากอันตราย eliminate
get
rid of the hazard
- ใช้วิธีหรือกระบวนการที่อันตรายน้อยกว่าแทน substitute
replace
with
less
hazardous
material
or
process
- ใช้เครื่องป้องกันระหว่างอันตรายกับคนหรือตัดแยกระบบ
engineering
a solution (barriers,
isolation)
guards between people and hazards
- กำหนดนโยบาย
มีระบบเอกสารสนับสนุนการปฏิบัติงาน
- ใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล
ตรงกับลักษณะงาน personal protective equipment
correct
for work
task
|
งานฝึกอบรม แปลเอกสารเซฟตี้ งานที่ปรึกษาจัดทำระบบ lockout tagout : บริษัท เอเซีย แสงตะเกียง จำกัด (ASSA) Tel 093 7719222 E-mail : sangtakieng@gmail.com | |
กลับหน้าแรก : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่หนึ่ง : วิศวกรรมความปลอดภัย ล็อกเอาท์ แท๊กเอาท์ : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สอง อุปกรณ์ปิดกั้นพื้นที่ ป้ายทะเบียนแท๊กและอุปกรณ์ตัดแยกพลังงาน : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สาม ขั้นตอนการตัดแยกพลังงานและทำล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์ : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่สี่ การตัดแยกระบบและขออนุญาตทำงาน : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่หก มาตรการควบคุมอุบัติเหตุในงานปฏิบัติการ : คลิ๊กตรงนี้ | ตอนที่เจ็ด การจัดทำระบบล็อคเอาท์ แท๊กเอาท์ในสถานประกอบกิจการ : คลิ๊กตรงนี้ | ไปยังเมนู หลักสูตรที่ฝึกอบรมและสัมมนา คลิ๊กตรงนี้ | |
|
|
|
VISIT |
สถิติวันนี้ |
9 คน |
สถิติเมื่อวาน |
127 คน |
สถิติเดือนนี้ สถิติปีนี้ สถิติทั้งหมด |
550 คน 48571 คน 930623 คน |
เริ่มเมื่อ 2012-10-14 |
| |
| | |