• ตอนที่ ๑ ปรับพื้นฐานความเข้าใจทั่วไป : นำเสนอหน้านี้ด้านล่าง
• ตอนที่ ๒ การป้องกัน ควบคุมอุบัติเหตุงานความร้อนประกายไฟ : อ่านต่อคลิ๊กตรงนี้
• ตอนที่ ๓ แผนฉุกเฉินและแผนช่วยเหลือผู้ประสบเหตุ : อ่านต่อคลิ๊กตรงนี้

๑. ปรับพื้นฐานความเข้าใจทั่วไป 

• ทบทวนความเข้าใจเกี่ยวกับก๊าซติดไฟได้
• ออกซิเจน
• การส่งถ่ายความร้อนและการกระเด็นของสะเก็ดไฟ

• หลักการ วิธีคิดเพื่อป้องกันควบคุมอุบัติเหตุ
• วิธีป้องกันควบคุมอุบัติเหตุและมาตรการเฝ้าระวังไฟ
• กรณีศึกษาอุบัติเหตุ    

• งานความร้อนและประกายไฟ  hot work safety
• การทำงานในที่อับอากาศ  safe access in confined spaces
• การทำงานบนที่สูง  working at heights
• งานปฏิบัติการนั่งร้าน (ผู้ติดตั้งรื้อถอนนั่งร้าน, ผู้ตรวจนั่งร้านและผู้ปฏิบัติงานนั่งร้าน)  scaffolding erector, scaffolding inspector and safe access scaffolds
• การทำงานกับไฟฟ้าแรงสูง  high voltage
• งานขุดเจาะ  excavation-และ
• งานขนถ่ายโดยใช้จักรกลผ่อนแรง  heavy handling 

• งานเชื่อมไฟฟ้า electric arc welding
• งานที่ใช้หัวเผา ให้ความร้อนชิ้นงาน burning
• งานใช้ความร้อนประสานโลหะ brazing
• งานบัดกรี soldering
• งานเชื่อมตัดโลหะด้วยก๊าซ oxy-acetylene welding and cutting
• งานขัดผิวโลหะ grinding ferrous metals 

• class A : เป็นไฟจากเชื้อเพลิงของแข็งทั่วไป เช่นไม้ ถ่าน ฟืน กระดาษ ขยะ ฯลฯ
• class B : ไฟไหม้เชื้อเพลิงเหลวหรือก๊าซติดไฟ
• class C : ไฟไหม้อุปกรณ์ที่มีกระแสไฟฟ้า
• class D : ไฟไหม้โลหะที่ไวปฏิกิริยากับน้ำ 

• กลิ่น smell : รุนแรง strong
• ความหนาแน่นเมื่อเทียบกับอากาศ density relative to air : 0.91 เท่าของอากาศ ความหนาแน่นน้อยกว่าอากาศ เมื่อรั่วไหลออกนอกระบบจะลอยตัวขึ้น
• ค่าความร้อน heating value mj/m3 : 58
• ความสามารถในการติดไฟ degree of flammability : ไวไฟ-สูงมาก very high
• ช่วงติดไฟ flammable rang : UEL-LEL= 2.5-100  

บันทึกเพิ่มเติม : UEL upper explosive limit ค่าความเข้มข้นสูงสุดที่ทำให้ก๊าซนั้นติดไฟหรือระเบิดได้, LEL lower explosive limit ค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ทำให้ก๊าซนั้นติดไฟหรือระเบิดได้  

• ส่วนผสมทางเคมี composition : 100% C2H2 (หนึ่งร้อยเปอร์เซนต์อะเซทีลีน)

• Methane CH4
• Ethane C2H6
• Propane C3H8
• Butane C4H10
• Pentane C5H12
• Hexane C6H14
• CH2/N2/H2O/H2S เป็นต้น

• กลิ่น smell : โดยปกติจะไม่มีกลิ่น แต่จะเติมกลิ่นเข้าไปในกระบวนการผลิต ทั้งนี้หากรั่วไหลออกนอกระบบบรรจุ จะได้มีกลิ่นให้ทราบว่ารั่วและอีกเหตุผลหนึ่งก็คือ คนจะได้ต่อต้านการหายใจเข้าไป
• ความหนาแน่นเมื่อเทียบกับอากาศ density relative to air : 0.62 เท่าของอากาศ ความหนาแน่นน้อยกว่าอากาศ เมื่อรั่วไหลออกนอกระบบจะลอยตัวขึ้น
• ค่าความร้อน heating value mj/m3 : 38
• ความสามารถในการติดไฟ degree of flammability : ติดไฟง่าย high
• ช่วงติดไฟ flammable rang : UEL-LEL= 5.3-14 เปลี่ยนแปลงได้ตามค่าส่วนผสมทางเคมีของแต่ละแหล่งที่ขุดเจาะก๊าซขึ้นมา
• ส่วนผสมทางเคมี composition : ส่วนผสมทางเคมีซึ่งเป็นองค์ประกอบกำหนดคุณสมบัติของก๊าซ เปลี่ยนแปลงได้ตามแหล่งที่ขุดเจาะก๊าซขึ้นมา โดยทั่วไป :  

90.6% methane /5.6% ethane /1.0% hydrocarbon /1.7% CO2 และ /1.1% N2 

• กลิ่น smell : โดยปกติจะไม่มีกลิ่น แต่จะเติมกลิ่นเข้าไปในกระบวนการผลิต ทั้งนี้หากรั่วไหลออกนอกระบบบรรจุ จะได้มีกลิ่นให้ทราบว่ารั่วและอีกเหตุผลหนึ่งก็คือ คนจะได้ต่อต้านการหายใจเข้าไป
• ความหนาแน่นเมื่อเทียบกับอากาศ density relative to air : 1.73 เท่าของอากาศ ความหนาแน่นมากกว่าอากาศ เมื่อรั่วไหลออกนอกระบบจะลอยลงต่ำ
• ค่าความร้อน heating value mj/m3 : 39
• ความสามารถในการติดไฟ degree of flammability : ติดไฟง่าย high
• ช่วงติดไฟ flammable rang : UEL-LEL= 2-9 เปลี่ยนแปลงได้ตามค่าส่วนผสมทางเคมีของแต่ละแหล่งที่ขุดเจาะก๊าซขึ้นมา
• ส่วนผสมทางเคมี composition : 55.0-64.2 % C3H8 และ 32.5-45.0 % C4H10    

บันทึกเพิ่มเติม : เนื่องจากแต่ละหน่วยงาน อาจมีก๊าซติดไฟได้แตกต่างกันออกไปตามกระบวนการทำงาน ฉะนั้นก่อนทำงานกับก๊าซติดไฟได้ให้ศึกษาข้อมูลดังตัวอย่างข้างต้นนี้ก่อน ข้อมูลที่กล่าวถึงนี้ให้ค้นคว้าจากเอกสารความปลอดภัยเคมีภัณฑ์ก็ได้ (MSDS-material safety data sheet)  

ออกซิเจนที่อุณหภูมิบรรยากาศจะมีสถานภาพเป็นก๊าซ มีส่วนประกอบในอากาศมากเป็นอันดับสองรองจากไนโตรเจน ซึ่งในบรรยากาศจะมีออกซิเจน ๒๐.๙ เปอร์เซ็นต์และไนโตรเจน ๗๘.๐๘ เปอร์เซนต์, ความหนาแน่นเป็น (density relative to air) ๑.๑ เท่าของอากาศ ไม่ติดไฟแต่เป็นหนึ่งในสามขององค์ประกอบที่ทำให้เกิดเพลิงไหม้หรือระเบิดได้ ออกซิเจนจะช่วยให้การติดไฟหรือการระเบิดรุนแรงขึ้นเมื่อ

• ทำให้อุณหภูมิสูงขึ้น
• ทำให้ความหนาแน่นสูงขึ้น เช่นออกซิเจนบรรจุถังและรั่วออกในพื้นที่จำกัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสูงเกินระดับ ๒๓.๕ เปอร์เซนต์โดยปริมาณ    

• สี กลิ่น รส : ในสภาวะปกติจะไม่มีสี ไม่มีกลิ่นและไม่มีรส
• ความหนาแน่นเมื่อเทียบกับอากาศ density relative to air : ๑.๑ เท่า ความหนาแน่นใกล้เคียงกับอากาศ เมื่อรั่วไหลออกนอกระบบจะลอยปนอยู่กับอากาศ
• ค่าความร้อนและความสามารถในการติดไฟ degree of flammability : ไม่ติดไฟ
• หากลดอุณหภูมิลง -๑๘๒.๕ องศาเซนเซียส จะเปลี่ยนสถานะจากก๊าซเป็นของเหลว มีสีฟ้าอ่อน (cryogenic appearance : pale blue color)
• จุดเยือกแข็ง -๒๑๘.๔ องศาเซนเซียส จะเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็งสีฟ้าอ่อน

• การนำความร้อน
• การพาความร้อน
• การแผ่รังสีความร้อน
• การกระเด็นและการตกของสะเก็ดไฟ  

• เครื่องมือที่ใช้ ตัวอย่างเช่นการใช้หินเจียร์ ใช้เครื่องเชื่อมตัดก๊าซ ใช้เครื่องเชื่อมไฟฟ้า ฯลฯ การเคลื่อนที่ของประกายไฟ สะเก็ดไฟในลักษณะการกระเด็น การตก ก็แตกต่างกัน
• พื้นที่ทำงานที่สูงบนเพลทฟอร์ม ทำงานบนพื้น ทำงานในพื้นที่คับแคบ
• ทำงานในอาคาร ทำงานนอกอาคารมีลมพัดเคลื่อนประกายไฟ สะเก็ดไฟลอยไปได้ไกลกว่าลมเงียบ ฯลฯ เป็นต้น